Máy thủy bình dùng để làm gì?

Máy thủy bình được định nghĩa là một thiết bị trắc địa nhằm mục đích đo chênh cao, từ số đọc trên mia (thước đo độ cao), người ta sẽ tính ra được độ cao điểm cần dẫn tuyến.

Máy thủy bình – máy đo độ cao theo tia ngắm nằm ngang và  phải song song với bề mặt của bọt thủy. Với độ chính xác thấp, các loại máy thủy bình chỉ được dùng trong các mục đích xây dựng công trình (có thể kể đến khu công nghiệp, đường dẫn nước, kênh mương,...) Sai số các loại máy thủy bình thông dụng thường đạt độ chính xác 1.5-2.0mm.

Máy thủy bình gồm có hai bộ phận chính là bộ phận ngắm và bộ phận cân bằng máy. Trong đó, bộ phận ngắm gồm có ống kính, thị kính, vật kính và ốc điều quang. Bộ phận cân bằng máy là bộ phận đặc trưng cho các loại máy thủy bình quang học. Ngoài ba ốc cân bằng và ống thăng bằng tròn thì máy còn có ống thăng bằng dài, có thể có vít nghiêng; hoặc không có ống thăng bằng dài mà thay vào đó là bộ phận tự chỉnh tiêu ngắm nằm ngang, có thể là gương treo, lăng kính treo và thấu kính treo.

Để đưa bọt thủy của ống thăng bằng dài vào giữa chính xác và thuận tiện, bên cạnh ống kính, người ta đặt thêm một hệ thống quang học đồng thời nhìn được ảnh hai nửa đầu bọt nước. Nếu hai nửa đầu bọt nước chập nhau thành hình parabol thì có nghĩa là bọt thủy đã nằm giữa.

Để giảm bớt thời gian cân máy, nâng cao năng suất trong công tác đo cao, người ta chế tạo các loại máy thủy bình tự động với bộ phận tự cân bằng đường ngắm. Trong giới hạn góc nghiêng nhất định của trục hình học của ống kính, bộ phận tự cân bằng sẽ tự hiệu chỉnh để luôn luôn tạo ra một đường ngắm nằm ngang. Ống thăng bằng tròn trong loại máy này chỉ đóng vai trò đặt máy vào vị trí tương đối nằm ngang và độ chính xác của máy không còn tùy thuộc vào độ nhạy của ống thăng bằng, mà phụ thuộc vào độ chính xác của bộ phận tự cân bằng.

Khi bạn muốn xác định độ cao 1 vùng nào đó so với mực nước biển thì bạn có thể  liên hệ với trung tâm đo đạc địa hình, trắc địa  ở khu vực đó, Người ta sẽ cung cấp cho bạn điểm mốc có độ cao tuyệt đối , sau đó bạn chỉ viêc dùng máy thủy bình để xác định chênh cao và bằng các phương pháp đo đạc trong trắc địa là xác định được độ cao tuyệt đối của khu vực bạn đang đứng ! Độ cao tuyệt đối đó được tính từ mặt nước biển so với khu vực bạn cần tính 

Như thế nào là độ cao tương đối và độ cao tuyệt đối

Khái niệm mặt thủy chuẩn – Mặt Geoid : Trên thế giới người ta quy chuẩn độ cao trung bình của mực nước biển , mặt biển yên tĩnh , ở các lục địa , hải đảo tạo thành mặt cong khép kín ..làm mặt thủy chuẩn và Tất cả các điểm thuộc không gian ( các điểm trên mặt thủy chuẩn quy ước có độ cao tuyệt đối là H=0).

 

Thế nào là độ cao tuyệt đối? Độ cao của điểm so với mặt thủy chuẩn được gọi độ cao tuyệt đối của 1 điểm trên mặt đất ! Kí hiệu là H (m)( Thông thường thì mỗi khu vực thường có một điểm mốc được đo đạc tính toán chính xác độ cao tuyệt đối )

Thế nào là độ cao tương đối? Độ cao tương đối của 1 điểm là độ cao của điểm đó so với một mốc do chúng ta tự chọn kí hiệu là h (m)

Khi chúng ta cần xác định độ cao 1 vùng nào đó so với mực nước biển thì bạn có thể liên hệ với trung tâm đo đạc địa hình, trắc địa ở khu vực đó, Người ta sẽ cung cấp cho bạn điểm mốc có độ cao tuyệt đối , sau đó bạn chỉ viêc dùng máy thủy bình để xác định chênh cao và bằng các phương pháp đo đạc trong trắc địa là xác định được độ cao tuyệt đối của khu vực bạn đang đứng ! Độ cao tuyệt đối đó được tính từ mặt nước biển so với khu vực bạn cần tính !

 

H(điểm cần tính )= H(điểm mốc) + h (điểm mốc đến điểm cần tính )

 

Hiện có nhiều loại máy thủy bình:

1- Loại cơ: Jogger 24 của Leica Thụy sỹ.

2- Loại điện tử: Sprinter 50, 50M, 150M, 150. Của Leica Thụy Sỹ.

3- Loại điện tử nhưng có độ chính xác cao, cỡ 0.1mm, Ví dụ NAK2 của hãng Leica Thụy ứng dụng của máy trong ngành xây dựng là để đo độ lún của nền nhà, hay công trình xây dựng.